قصد ملاکقصد رسیدن به مصلحت واقعی، هنگام امتثال تکلیف را قصد ملاک گویند. ۱ - تعریفقصد ملاک، از انواع قصد قربت در عبادات بوده و به این معنا است که انسان عمل عبادی را به خاطر رسیدن به مصلحت واقعی موجود در آن انجام می‌دهد. ۲ - اقوال اصولییندر این که آیا برای عبادی بودن عبادت، امر فعلی صادر شده از سوی مولا و شارع لازم است یا صرف وجود ملاک امر و مصلحت در آن کافی است هر چند امر فعلی نباشد اختلاف است؛ مشهور علما، (هم چون مرحوم صاحب جواهر، معتقدند صرف وجود ملاک امر، کافی نبوده و امر باید فعلی باشد، ولی مرحوم «شیخ انصاری» و برخی دیگر بر این باورند که اگر انسان مطلوبیت و محبوبیت ذاتی عمل را در نزد مولا احراز کند، کافی است و نیازی به امر فعلی نیست. البته به نظر بعضی از علما در این جا هم (مانند قصد امر) محذور دور وجود دارد. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۳۷، برگرفته از «قصد ملاک». |